Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye demiryolu ağlarını birbirine bağlayan bir ulaşım koridorudur.
Proje, Güney Kafkasya’daki demiryollarını Türkiye üzerinden Avrupa’ya bağlamak için daha muazzam planın bir parçasıdır. Türkiye demiryollarını geliştirme programı çerçevesinde, İstanbul’daki Boğaziçi’nin altında inşa edilen Marmaray su altı demiryolu tüneli, Avrupa çapındaki demiryolları ağına doğrudan bağlantı sağlamaktadır. Proje kapsamında, Kars’tan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne demiryolu hattı inşa edilmesi planlanmaktadır. Gelecekte, yüksek hızlı ulaşım projelerinin uygulanması ile, Bakü-Tiflis-Akalkalaki-Kars projesi, Avrupa-Kafkasya-Asya hızlı demiryolu koridorunun bir parçası olacaktır.
Bakü-Tiflis-Kars demiryolu, ilk test sürüşünden sonra 30 Ekim 2017 tarihinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından Elet’te düzenlenen bir törenle açıldı. Sadece üç ülkeyi değil, birkaç kıtayı birbirine bağlayan Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun açılışı vesilesiyle 30 Ekim 2017’de büyük bir tören düzenlendi. Bakü Uluslararası Deniz Ticaret Limanı’nda düzenlenen törene Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Mehriban Aliyeva, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan, Kazakistan Başbakanı Bakıtjan Sagintayev, Gürcistan Başbakanı Georgiy Kvirikaşvili ve Özbekistan Başbakanı Abdulla Aripov, Türkmenistan ve Tacikistan heyetleri katıldı.
Demiryolu açılış töreninde konuşma yapan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev şunları söyledi: “Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hattı, iş dünyasının gelişimi ve karşılıklı yarar sağlayacak işbirliği için büyük önem taşıyor. Bölgesel işbirliğine daha çok katkı sağlayan Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’nin daima birlikte olacağından ve birbirlerini destekleyeceğinden eminim. Bakü-Tiflis-Kars demiryolları gibi devasa projeler, birliğimizi ve dostluğumuzu daha da güçlendiriyor”.
Avrupa Birliği, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolunun açılmasını takdirle karşılayarak hattın Avrupa Birliği’ni Türkiye, Azerbaycan, Gürcistan ve Orta Asya’ya bağlayan ulaşım hatlarının ana unsuru olarak nitelendirdi. Resmi raporda, söz konusu demiryolunun daha iyi bir ağ garanti ettiği, yeni iş koşulları yaratacağı ve taraflar arasındaki ticaretin kalitesini artıracağı belirtilmiştir.
BTK Demiryolunun toplam uzunluğu 826 kilometredir.
Tahmini kapasitesi 1 milyon yolcu ve 6,5 milyon ton yük olarak bilinen demiryolunun kapasitesinin gelecekte, üç milyon yolcu ve 20 milyon tona yük taşıyabilecek boyuta yükseltilebileceği düşünülmektedir.
Demiryolunun işletmeye alınmasından sonra Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye arasındaki ticaret hacminde bir artış görüldü. Bu artışın yılda 10 milyar ABD Doları kadar olacağı tahmin ediliyor.
Bakü-Tiflis-Kars, stratejik öneme haiz tarihi bir projedir. Bu demiryolunun uzunluğu 850 kilometre olup 504 kilometresi Azerbaycan topraklarından geçmektedir. Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu, Avrupa’yı Asya’ya bağlayan en kısa ve en güvenilir bir güzergah. İlk aşamada, bu demiryolu hattıyla 5 milyon ton, sonraki aşamada 17 milyon ton, müteakip yıllarda daha büyük bir hacimde yük taşınması planlanmaktadır. Kısacası Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu, Avrasya ulaşım haritasının önemli bir parçası haline geliyor. Bu demiryolunun işleyişi sayesinde, hat boyunca bulunan ülkeler arasındaki ticaret hacmi ve karşılıklı yatırımlar artacaktır. Bu demiryolunu kullanan tüm ülkeler arasındaki işbirliği derinleşecektir. Bu hat, istikrar ve güvenliğe hizmet edecektir. Bu demiryolunun kullanılması sırasında turizmin gelişimi de hızlanacak ve turist sayısı artacaktır. Doğal olarak, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolunun başarılı bir şekilde işleyişi, ülkelerimizin jeopolitik önemini artıracak ve bizim için ekstra fırsatlar sağlayacaktır.
Avrasya bölgesinin yeni bir gelişim projesi olan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hattı, Büyük İpekyolu’nun çelik yollar üzerinde restorasyonu olarak değerlendirilebilir.
Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu yapım sözleşmesi 2007 yılında Tiflis’te imzalandı. Aynı yılın Kasım ayında, demiryolu hattının temeli Gürcistan’daki Marabda noktasında atıldı. Temmuz 2008’de, Kars’ta demiryolu hattının Kars-Gürcistan sınırı kısmının temel atma töreni düzenlendi. 504 kilometrelik kısmı Azerbaycan’dan, 263 km’lik kısmı Gürcistan’dan geçen, toplam uzunluğu 850 kilometre olan Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu hattının 79 kilometrelik kısmı Türkiye sınırları içinde.
Tahminlere göre, birinci işletme yılında Bakü-Tiflis-Kars demiryolu ile 3-5 milyon ton, beşinci işletme yılında 6-8 milyon ton, müteakip işletme yılında 3 milyon yolcu ve 17 milyon ton yük taşınacaktır. Bu demiryolu ile bir günde Kars’a, iki buçuk günde ise İstanbul’a gelmek mümkün olacaktır. Bunun, bölgede turizmin gelişmesi üzerinde güçlü bir etkisi olacaktır. Tüm bunlar, açıkça Bakü-Tiflis-Kars demiryolu hattının önemini, emniyetini, güvenilirliğini, hızını ve zaman tasarrufunu göstermektedir. Böylece, demiryolu işletmeye alındıktan sonra, nakliye süresi, bugün harcanan zamana kıyasla neredeyse yarıya indirilecektir.
